Wierni inaczej

Najpierw warto obejrzeć ten film (bardzo zdecydowanie doradzamy wybór opcji fullscreen, efekt gwarantowany):

TheChapel. A short film. (HDR timelapse) from Patryk Kizny on Vimeo.

by zachwycić się niezwykłym pięknem zdewastowanej ewangelickiej świątyni w Żeliszowie na Dolnym Śląsku.

Potem należy przeczytać ten reportaż o mieszkańcach Żeliszowa, dla których bezcenny zabytek, prawdopodobnie dzieło Carla Langhansa, twórcy berlińskiej Bramy Brandenburskiej, to od lat źródło darmowego drewna na opał i idealne miejsce do konsumpcji taniego wina.

Królestwo zabawek

Tygodnik "Przekrój" na tropie praw pracowniczych w Chinach. Bardzo niespodziewany reportaż (bo polski New Yorker ostatnio akcentuje przede wszystkim kulturę), ale zarazem bardzo ciekawy.

Tak działa ten system; chodzi o to, by pracownik sam chciał być jak najbardziej wykorzystywany. Domagał się nadgodzin, bo za pracę w normalnym wymiarze nie utrzyma rodziny (tym bardziej że firma potrąca około 200 juanów za wyżywienie, nocleg i wodę pitną). Rezygnuje też z ubezpieczenia medycznego, bo dzięki temu sto juanów trafia do jego kieszeni. I nie lubi, gdy aktywiści w rodzaju Zhanga zaczynają dbać o jego prawa – bo im więcej praw, tym mniej pieniędzy.

Polskie Pulitzery

Grand Pressy to nie jedyne w naszym kraju nagrody dla dziennikarzy. Przed końcem roku swój wybór ogłosiło Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich. Jest co poczytać, oto lista nagrodzonych:


Marcin Kącki z "Gazety Wyborczej", najgłośniejszy śledczy ostatnich lat (tekstu o molestowaniu w Samoobronie chyba nie musimy przypominać), za cykl reportaży (tutaj jeden z nich) o patologiach w środowisku lekarzy.

Małgorzata Kolińska-Dąbrowska (również z "Wyborczej") za cykl  reportaży o kulisach działania kancelarii odszkodowawczych żerujących na ofiarach wypadków.

Jerzy Jurecki z "Tygodnika Podhalańskiego" za reportaże z Haiti po trzęsieniu ziemi. W sieci znaleźliśmy jeden z nagrodzonych tekstów.

Jerzy Haszczyński, szef działu zagranicznego "Rzeczpospolitej" za teksty o Jemenie. Niestety, Rzeczpospolita, ma bardzo nieprzyjazną politykę odnośnie publikowania w sieci tekstów z gazety (opłata za dostęp), więc tekstów pana redaktora sobie nie przeczytacie.

Zbigniew Bartuś z krakowskiego "Dziennika Polskiego" za tekst śledczo-ekonomiczny zatytułowany "Dymek nad Polską". Dostęp do artykułu tylko za opłatą.

Magdalena Grzebałkowska za głośny reportaż o naciągaczach sms-owych.

Blanka Mikołajewska z "Polityki" za tekst o biznesach nastolatków.

Zbigniew Domaszewicz z "Przekroju" za tekst o tym jak pod koniec XX wieku powstawały (i upadały) pierwsze polskie biznesy internetowe.

Duża Litera vol.2

Telewizja TVN, której "Fakty" uchodzą za najlepszy program informacyjny między Odrą a Bugiem, podała dzisiaj sensacyjną wiadomość: w Pekinie otwarto jednocześnie pięć nowych linii metra. Niesamowity news! Widzowie zastygli przed ekranami w pozycji pieska preriowego oczekując ekscytującego materiału o hipernowoczesnym "sabłeju" made in China. Bo Chiny, jak wiadomo, nas zarazem fascynują i przerażają. Bo kupując parę tanich tenisówek w Tesco, kręcimy głową na myśl o tym, że naród produkujący takie badziewie lata w kosmos, jeździ koleją w Himalaje i ma chęć, by rządzić światem .

Niestety, zamiast pekińskich tuneli zobaczyliśmy niezłomnego Macieja Mazura, który pospacerował wzdłuż placu budowy drugiej linii warszawskiego metra, by pokazać że u nas robota stoi. Mazur, człowiek o twarzy poczciwca, po wyrzuceniu Tomasza Sianeckiego, robi w Faktach za specjalistę od 'luzackich' newsów, bo ktoś z wydawców wmówił mu, że ma poczucie humoru. Niestety, o nowiutkim pekińskim metrze, które zapewne jest arcydziełem myśli technicznej, w materiale redaktora Mazura nie było NIC.

I właśnie dlatego naszą wirtualną nagrodą Dużej Litery chcielibyśmy uhonorować Witolda Szabłowskiego, autora poruszającego reportażu o ludziach, którzy próbują nielegalnie dostać się do Unii Europejskiej poprzez Turcję. Za to, że nie zrobił tego reportażu zza biurka, wzorem bystrzaków z "Faktów" TVN, tylko ruszył do Turcji (a język zna) by na miejscu przyjrzeć się brutalnemu biznesowi przemytu ludzi.

We wrześniu 2003 morze wyrzuciło na turecki brzeg ciała 24 imigrantów, najprawdopodobniej z Pakistanu. Turcy byli wstrząśnięci. To była największa tragedia na ich morzu od lat.


Tymczasem był to tylko zwiastun tego, co miało nadejść. Już trzy miesiące później 60 ludzi utonęło w drodze na Rodos. Byli wśród nich Irakijczycy, Afgańczycy i Jordańczycy. Była też kobieta z 10-letnią córeczką.


Po tej katastrofie turystyczne kurorty zatrudniły ludzi, którzy w granatowych spodniach szukają ciał, by nie znaleźli ich turyści.

Tak pisze najlepszy dziennikarz w Polsce

Najnowszy reportaż Artura Domosławskiego, laureata tegorocznej nagrody Grand Press. Tematyka wciąż ta sama - egzotyka Ameryki Łacińskiej. Tym razem Domosławski wybrał się do centrum meksykańskiego ośrodka kultu Świętej Śmierci, patronki biedoty, drobnych przestępców i płatnych morderców.

Taki kult mógł narodzić się tylko wkulturze powszechnej nielegalności. W Meksyku wszyscy robią coś nielegalnego: politycy kradną, kwitnie handel narkotykami, nawet uliczni sprzedawcy pracują nielegalnie. Sam kult też jest nielegalny: meksykański rząd zabronił czcić Świętą Śmierć, bo to część kultury występku. Jednak nikt nikogo nie ściga za modlitwy.

Dwa światy

Śledczy kawałek z The Daily Telegraph opisujący niewyjaśnione do dzisiaj morderstwo prostytutki ze Sztokholmu. Ta sprawa, dziwna i pełna niejasności, wciąż nie daje spokoju Szwedom. Jej ujawnienie w latach 80. przekreśliło marzenia o spokojnym, dostatnim i poukładanym jak ciuchy w Marks&Spencer's szwedzkim społeczeństwie i rzuciło światło na brudy, którymi dwie dekady później zajął się Stieg Larsson w swojej przebojowej trylogii kryminalnej "Millennium".

I, dla porównania, pokaz siły polskiego dziennikarstwa: Wojciech Orliński, bardzo dobry dziennikarz, niemal równie dobry felietonista oraz zapalony bloger, pojechał do Szwecji, by wędrować po Sztokholmie śladami Stiega Larssona. Niestety, wrócił z niczym.